Arabulucuların Yükümlülükleri ve Hakları

Arabulucuların yükümlülükleri ve hakları, aşağıdaki başlıklar altında anlatılmaktadır.

Arabulucu Unvanını Kimler Kullanabilir?

Arabulucu unvanı ve bu unvanın sağladığı yetkiler, sadece arabulucular siciline kayıtlı arabulucular tarafından kullanılabilir. Hukuk uyuşmazlıklarında, arabulucular haricinde, her ne nam altında olursa olsun taraflar arasında iletişim ve müzakere sürecini yürütmek üzere bir üçüncü kişi görevlendirilemez. Arabulucu, arabuluculuk faaliyetine başlamadan önce bu unvanını taraflara bildirmek zorundadır.

Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü bünyesinde kurulan Arabuluculuk Daire Başkanlığı, arabulucuların uzmanlık alanlarını ve uzmanlığa ilişkin usul ve esasları belirler. Aynı zamanda, Arabuluculuk Daire Başkanlığı tarafından, arabulucular sicili tutulur.

Arabulucu Ücret ve Masraflarını İsteyebilir Mi?

Arabulucu haklarından bir diğeri, yapmış olduğu faaliyet karşılığı ücret ve masrafları isteme hakkıdır. Arabulucu, ücret ve masraflar için avans da talep edebilir. Arabulucu, arabuluculuk süreci başlamadan önce de arabuluculuk teklifinde bulunan taraf veya taraflardan ücret ve masraflar için avans isteyebilir. Avans olarak ücret alınması durumunda, alınan bu ücret avansı, arabuluculuk süreci sonunda alınacak arabuluculuk ücretinden mahsup edilir. Arabuluculuk sürecinin başlamaması hâlinde, bu ücret iade edilmez. Masraftan kullanılmayan kısım arabuluculuk süreci sonunda iade edilir.

Aksi kararlaştırılmadıkça arabulucu ücreti, faaliyetin sona erdiği tarihte yürürlükte bulunan Arabuluculuk Ücret Tarifesi’ne göre belirlenir ve ücret ile masraflar, taraflarca eşit olarak karşılanır. Arabuluculuk Ücret Tarifesi, her yılın başında yıllık olarak geçerli olacak şekilde Adalet Bakanlığı tarafından belirlenerek, Resmi Gazete’de yayımlanarak ilan edilir. Dava şartı arabuluculukta, tarafların anlaşamaması durumunda ise, ücret Adalet Bakanlığı tarafından karşılanır.

Arabulucu, arabuluculuk sürecine ilişkin olarak belirli kişiler için aracılık yapma veya belirli kişileri tavsiye etmenin karşılığı olarak herhangi bir ücret talep edemez.

Arabulucu Taraflarla Görüşme Yaparken Nelere Dikkat Etmelidir? Hangi Yollarla İletişim Kurabilir?

Arabulucu, tarafların her biri ile ayrı ayrı veya birlikte görüşebilir. Bu amaçla her türlü iletişim aracını kullanabilir. Arabulucu, arabuluculuk faaliyetine ilişkin işlem ve eylemlerin doğru uygulandığına dair başlangıcından sona ermesine kadar sürece ilişkin önemli hususları belgelendirir. Belge, arabulucu, taraflar ile varsa tarafların kanuni temsilcileri veya avukatlarınca imzalanır. Belge, taraflar, kanuni temsilcileri veya avukatlarınca imzalanmaz ise sebebi belirtilmek sureti ile sadece arabulucu tarafından imzalanır.

Arabulucunun Görevini Özenle ve Tarafsız Biçimde Yerine Getirmesi

Arabulucuların yükümlülükleri arasında bir diğer yükümlülük, görevini yürütürken her türlü özeni gösterme gereğidir. Arabulucu görevini özenle ve bizzat kendisi yerine getirmek zorunda olup, bu görevini kısmen dahi olsa bir başkasına devredemez.

Arabulucuların yükümlülükleri arasında en önemlilerinden biri de, görevini tarafsız bir biçimde yerine getirme gerekliliğidir. Arabulucu, arabuluculuk faaliyetini yürütürken tarafsız davranmak zorunda olup, tarafsızlığı hakkında şüpheye yol açacak tutum ve davranışta bulunamaz. Arabulucu olarak görevlendirilen kimse, tarafsızlığından şüphe edilmesini gerektirecek önemli hâl ve şartların varlığı veya bu hâl ve şartların sonradan ortaya çıkması hâlinde, tarafları bilgilendirmekle yükümlüdür. Bu açıklamaya rağmen taraflar, arabulucudan görevi üstlenmesini birlikte talep ederlerse, arabulucu bu görevi üstlenebilir yahut üstlenmiş olduğu görevi sürdürebilir. Arabulucu, taraflar arasında eşitliği gözetmekle yükümlüdür. Arabulucu, bu sıfatla görev yaptığı uyuşmazlık ile ilgili olarak açılan davada, daha sonra taraflardan birinin avukatı olarak görev üstlenemez.

Arabulucular İçin Reklam Yasağı Var Mıdır?

Arabulucuların iş elde etmek için reklam sayılabilecek her türlü teşebbüs ve harekette bulunmaları ve özellikle tabelalarında ve basılı kâğıtlarında arabulucu, avukat ve akademik unvan ile sicil numarası haricinde başka sıfat kullanmaları yasaktır. Dolayısıyla, bu şekilde, arabulucuların yükümlükleri arasında, reklam yasağına uymak da bulunmaktadır.

Arabulucunun Tarafları Aydınlatma Yükümlülüğü

Arabulucuların yükümlülükleri arasında, tarafları aydınlatma yükümlülüğü bulunmaktadır. Arabulucu, arabuluculuk faaliyetinin başında, tarafları arabuluculuğun esasları, süreci ve hukuki sonuçları hakkında, şahsen ve gerektiği gibi aydınlatmakla yükümlüdür. Arabulucu, arabuluculuk yoluyla çözümlenen hukuki uyuşmazlıklar ve arabuluculuk faaliyeti sonucunda tarafların anlaşmaya varması durumunda, anlaşma belgesi düzenler. Düzenlediği bu anlaşma belgesinin icra edilebilirliğin nitelik ve hukuki sonuçları hakkında, tarafları bilgilendirir.

Arabulucu Aidatı Ödeme Yükümlülüğü

Arabulucuların yükümlülükleri arasındaki bir diğer husus, aidat ödeme yükümlülüğüdür. Arabuluculardan, sicile kayıtlarında giriş aidatı ve her yıl için yıllık aidat alınır. Aidatlar Maliye Bakanlığı’na ödenir. Aidatlar, her yıl için Arabuluculuk Kurulu tarafından belirlenir. Belirlenen bu yıllık aidat, sicile kayıtlı kayıtlı arabulucular tarafından her yılın Haziran ayı sonuna kadar ödenir.