Ceza Yargılamasında Karar Türleri ve Beraat Kararı
Delil Yetersizliğinden Beraat Ne Demektir?
Ceza yargılamasında delil yetersizliğinden beraat kararı, aslında aşağıda Ceza Yargılamasında Karar Türleri başlığı altında anlatılan, sanık hakkında beraat kararı verilebilecek durumlardan “yüklenen suçun sanık tarafından işlendiğinin sabit olmaması”na karşılık gelir.
Sanığın atılı suçtan mahkumiyetine yeterli her türlü şüpheden uzak kesin ve inandırıcı deliller elde edilemediği durumda, yüklenen suçun sanık tarafından işlendiği sabit hale gelmemiş olur ve sanık hakkında beraat veya yaygın tabirle “delil yetersizliğinden beraat” kararı verilir.
Ceza Yargılamasında Verilebilecek Karar Türleri (Hükümler) Nelerdir?
Ceza yargılamasında yargılamanın sona ermesiyle verilebilecek hükümler (karar türleri) aşağıda verilmiştir:
- Beraat
- Ceza verilmesine yer olmadığı
- Mahkumiyet
- Güvenlik tedbirine hükmedilmesi
- Davanın reddi
- Davanın düşmesi
Beraat Kararı Hangi Durumlarda Verilebilir?
Ceza yargılamasında sanık hakkında beraat kararı, aşağıdaki durumlarda verilir:
- Yüklenen fiilin kanunda suç olarak tanımlanmamış olması
- Yüklenen suçun sanık tarafından işlenmediğinin sabit olması
- Yüklenen suç açısından failin kast veya taksirinin bulunmaması
- Yüklenen suçun sanık tarafından işlenmesine rağmen, olayda bir hukuka uygunluk nedeninin bulunması
- Yüklenen suçun sanık tarafından işlendiğinin sabit olmaması
Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı Hangi Durumlarda Verilebilir?
Ceza yargılamasında sanık hakkında ceza verilmesine yer olmadığı kararı, aşağıdaki durumlarda verilir:
- Yüklenen suçla bağlantılı olarak yaş küçüklüğü, akıl hastalığı veya sağır ve dilsizlik hali ya da geçici nedenlerin bulunması
- Yüklenen suçun hukuka aykırı fakat bağlayıcı emrin yerine getirilmesi suretiyle veya zorunluluk hali ya da cebir veya tehdit etkisiyle işlenmesi
- Meşru savunmada sınırın heyecan, korku ve telaş nedeniyle aşılması
- Kusurluluğu ortadan kaldıran hataya düşülmesi
Yukarıda belirtilen durumların varlığı halinde, sanığın kusurunun bulunmadığı kabul edilir ve sanık hakkında ceza verilmesine yer olmadığı kararı verilir.
Aşağıda belirtilen durumlardan dolayı sanığa ceza verilmemesi hallerinde, işlenen fiilin suç olma özelliğini devam ettirmesine rağmen, ceza verilmesine yer olmadığı kararı verilir:
- Etkin pişmanlık
- Şahsi cezasızlık sebebinin varlığı
- Karşılıklı hakaret
- İşlenen fiilin haksızlık içeriğinin azlığı
Mahkumiyet, Güvenlik Tedbirleri, Red ve Düşme Kararları
Yüklenen suçu işlediğinin sabit olması halinde, sanık hakkında mahkumiyet kararı verilir.
Yüklenen suçu işlediğinin sabit olması halinde, belli bir cezaya mahkumiyet yerine veya mahkumiyetin yanı sıra güvenlik tedbirine hükmolunur.
Aynı fiil nedeniyle, aynı sanık için önceden verilmiş bir hüküm veya açılmış bir dava varsa davanın reddine karar verilir.
Türk Ceza Kanununda öngörülen düşme sebeplerinin varlığı ya da soruşturma veya kovuşturma şartının gerçekleşmeyeceğinin anlaşılması hallerinde, davanın düşmesine karar verilir. Ancak, soruşturmanın veya kovuşturmanın yapılması şarta bağlı tutulmuş olup da şartın henüz gerçekleşmediği anlaşılırsa; gerçekleşmesini beklemek üzere, durma kararı verilir. Bu karara itiraz edilebilir.
Derhal beraat kararı verilebilecek durumlarda durma, düşme veya ceza verilmesine yer olmadığı kararı verilemez.
